Jak realnie zmieniać przestrzeń gmin, angażując przy tym lokalne społeczności? Jak sprawić, by mieszkańcy nie tylko korzystali z efektów rewitalizacji, ale byli jej współautorami? Odpowiedzi na te pytania szukano podczas konferencji, która odbyła się w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Opolskiego.
Wydarzenie pod hasłem „Działania oddolne w gminach województwa opolskiego. Regionalne granty na rewitalizację i Europejska Inicjatywa Społeczna” zgromadziło przedstawicieli samorządów, organizacji pozarządowych, instytucji wsparcia oraz lokalnych liderów i ekspertów od rozwoju terytorialnego.
Konferencja stanowiła nie tylko przestrzeń do wymiany doświadczeń, ale przede wszystkim była impulsem do dalszego wspierania aktywności obywatelskiej i integracji mieszkańców wokół wspólnych celów. W centrum uwagi znalazły się dwa kompleksowe programy: „Regiony Rewitalizacji 3.0” oraz „Europejska Inicjatywa Społeczna”, które łączą działania infrastrukturalne z animacją społeczności lokalnych.
– Samorząd, inicjatywa, rewitalizacja – te trzy słowa doskonale oddają sens dzisiejszego spotkania – przyznał Antoni Konopka, członek Zarządu Województwa Opolskiego. – Jako samorząd województwa wspieramy gminy w realizacji ich gminnych programów rewitalizacji. 3,5 mln zł przeznaczyliśmy na projekty, które mają nie tylko zmienić przestrzeń, ale też zaktywizować mieszkańców i przywrócić życie tam, gdzie ono z różnych powodów wygasało – wyjaśnił Antoni Konopka.
W ramach programu „Regiony Rewitalizacji 3.0” gminy mogą ubiegać się o wsparcie na działania społeczne oraz tzw. projekty miękko-inwestycyjne. W zależności od rodzaju inicjatywy możliwe jest pozyskanie dofinansowania w wysokości od 100 do nawet 200 tys. zł. Warunkiem koniecznym jest zgodność projektów z zapisami lokalnych programów rewitalizacji.
Wiele uwagi poświęcono znaczeniu długofalowego podejścia oraz kontynuacji prowadzonych inicjatyw. Przykład gminy Kluczbork, która od ponad 15 lat z powodzeniem realizuje działania rewitalizacyjne, był często wskazywany jako wzorcowy. – Kluczbork rewitalizuje się już od ponad 15 lat i nie zwalniamy tempa – mówiła Agnieszka Dąbrowska, reprezentująca samorząd tej gminy. – Każde takie spotkanie to okazja do wymiany doświadczeń, inspiracji, ale też potwierdzenie, że idziemy we właściwym kierunku. To nie jest koniec – przed nami kolejne etapy pracy z lokalną społecznością – dodała przedstawicielka kluczborskiego samorządu.
Znaczenie partnerstwa na linii samorząd – mieszkańcy podkreślił także Arkadiusz Tkocz, dyrektor Departamentu Polityki Regionalnej i Przestrzennej. – Spotkanie to konkretne wsparcie dla oddolnych inicjatyw w gminach województwa opolskiego – zauważył. – Chcemy wzmacniać potencjał lokalnych liderów, inspirować mieszkańców do współdecydowania i pokazać, że samorząd to przede wszystkim wspólnota, a nie tylko instytucja – podkreślił.
Drugim obszarem poruszanym podczas konferencji była Europejska Inicjatywa Społeczna. Program ten pozwala gminom realizować przedsięwzięcia wynikające z potrzeb zgłaszanych bezpośrednio przez mieszkańców. Chodzi o oddanie im realnego wpływu na kształt lokalnych inwestycji i działań społecznych.
Mówiła o tym Agnieszka Okupniak, dyrektor Departamentu Współpracy z Zagranicą i Promocji Regionu. Rozbudowujemy zakres społeczeństwa obywatelskiego w gminach. Zarówno samorządy, jak i mieszkańcy naszego regionu mają ogromne doświadczenie w realizowaniu inicjatyw obywatelskich. Europejska Inicjatywa Społeczna daje możliwość rozwinięcia tych działań na jeszcze szerszą skalę i przeniesienia partycypacji na kolejny poziom – wyjaśniła.
Konferencja pokazała, że rewitalizacja to nie tylko infrastruktura, ale przede wszystkim wspólnota i proces. To angażowanie ludzi, wzmacnianie relacji i przywracanie znaczenia miejscom, które tego najbardziej potrzebują.
