O programie „Odnowy Wsi” w Gogolinie dyskutują dziś liderzy, samorządowcy i specjaliści. 25 lat od wdrożenia programu opolska wieś uległa znaczącym zmianom. Podstawą niewątpliwej rewolucji byli i są sami mieszkańcy.
25 lat mija od funkcjonowania programu „Odnowy Wsi” w Polsce i województwie opolskim, które było jego prekursorem. Efekty widoczne są na każdym kroku. Opolska wieś, wspierana przez samorządy, wyróżnia się nie tylko estetyką i urodą wiejskich gospodarstw, ale także jakością życia, ładem przestrzennym i dbałością o dziedzictwo przyrodnicze i kulturowe.
– Rozmawiamy o tym, co wydarzyło się przez 25 lat na opolskiej i polskiej wsi. Program „Odnowy Wsi” ma tutaj niewątpliwie ogromne znaczenie. Można sobie zadać pytanie, czy program wpłynął na zmiany – oczywiście, że tak – można dyskutować w jakim stopniu. Chodzi o inicjatywy oddolne, remonty, zmiany w jakości życia. Opolska wieś jest marką naszego województwa – mówi członek zarządu województwa opolskiego Antoni Konopka.
Andrzej Buła, marszałek województwa opolskiego zaznacza, że ojcem programu Odnowy Wsi jest Ryszard Wilczyński, obecny poseł RP. – To tutaj zrodził się pomysł i przez lata był rozwijany. Ta idea realnie wpłynęła na to, jak dziś wygląda wieś. Sukces programu wynika z sieciowania działań oraz umiejętności szukania i znajdowania kompromisów. Wsi dedykowaliśmy bardzo wiele projektów inwestycyjnych. Udało się nam odrodzić Koła Gospodyń Wiejskich – mówi marszałek.
Ryszard Wilczyński zainicjował program wpierw w Opolskiem, a później, dzięki jego pracy, inicjatywa rozszerzyła się na inne województwa. – Odnowa wsi to nie tylko mieszkańcy, ale również to, w jaki sposób z mieszkańcami pracuje gmina. Przesłaniem jest to, aby mieszkańcy kreowali to, jaka jest gmina. Odnowa wsi nigdy się nie kończy, ale dostosowuje się do wyzwań. Dziś naruszone zostało bezpieczeństwo Europejczyków, te wyzwania globalne wpływają na to, jak muszą zareagować sołectwa. Są to zagrożenia energetyczne, depopulacyjne czy ekonomiczne – zaznacza Ryszard Wilczyński.
Burmistrz Gogolina Joachim Wojtala podkreśla, że polską stolicą Odnowy Wsi jest Opole, a Gogolin jest znaczącym elementem tej wspólnoty. – Dla mnie Odnowa Wsi to budowa, pielęgnowanie i pomnażanie. Dbamy o nasze tradycje, tożsamość i jesteśmy otwarci na innych. Działamy efektywnie i jesteśmy ludźmi kreatywnymi. Za nami trudny czas pandemiczny, wojna po wschodniej stronie naszej państwowej granicy. W tych wyzwaniach musimy wzmacniać samorządność i umiejętność dzielenia się władzą, oddając ją np. lokalnym grupom działania – mówi Joachim Wojtala. Dodaje, że program to nie jednorazowe działania, ale długotrwały proces.
Wójt Dzierżoniowa Marek Chmielewski podkreśla, że najważniejsze jest uczenie się od siebie. – Powinniśmy się wzajemnie się słuchać i inspirować. Ważne jest podnoszenie znaczenia obszarów wiejskich. Obecnie turystyka wiejska wiedzie prym. Jest to okazja do pokazania tożsamości, ale również wzmocnienia sieci, np. gospodarstw agroturystycznych – mówi Marek Chmielewski. Dodaje, że polska wieś jest różna, ale najważniejsze jest dbanie o to, żeby zatrzymać młodych przed odpływem do większych miast.
Marcin Oszańca, dyrektor Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich UMWO zapowiedział, że najbliższe lata będą poświęcone wzmocnieniu programu Odnowy Wsi. – Dla młodego pokolenia stan obecnej wsi jest normą. Ale należy przypominać, że jeszcze kilkanaście lat temu tak nie było. Zmiany zaszły dzięki programowi i zaangażowanym liderom – podkreśla Marcin Oszańca.
Województwo opolskie w 92% to obszary wiejskie. Samorząd województwa opolskiego znacząco wpłynął na pozytywne zmiany i opracował strategię wyzwań, jakie należy podjąć w najbliższych latach. Związane są one z nowymi zagrożeniami klimatycznymi, ekologicznymi i depopulacją.
Dwudniowa konferencja nt. Odnowy Wsi przyciągnęła ekspertów, którzy zajmują się sytuacją obszarów wiejskich. Została ona podzielona na bloki tematyczne – w pierwszym dniu odbywają się sesje „Panorama 25 lecia” oraz „Na drodze odnowy wsi”, zorganizowano także wyjazdy studyjne do czterech gmin: Gogolin, Strzelce Opolskie, Popielów oraz Ujazd. Drugi dzień będzie dniem warsztatowym, m.in. nt. zagadnień zachowania dziedzictwa materialnego i niematerialnego, kształtowania przestrzeni wiejskiej oraz tworzenia wspólnoty.
PW
