Mieszkańcy jedenastu gmin już wkrótce pozbędą się wielu przestarzałych i trujących pieców węglowych. Całkowita wartość ich projektów to blisko 20 mln złotych. Warto dodać, że to nie koniec działań samorządu województwa, mających na celu poprawę jakości powietrza opolskich miejscowości.
Ponad 6,6 mln to wkład unijny z Regionalnego Programu Operacyjnego, około 1/3 kwoty dołożą samorządy, pozostałą część sami mieszkańcy – bezpośredni beneficjenci działań. Pierwsze umowy na realizacje swoich gminnych programów podpisały gminy Strzelce Opolskie i Olesno. To umożliwienie dokonania wymiany indywidualnych źródeł ciepła w budynkach jednorodzinnych oraz we wspólnotach mieszkaniowych na ciepło bardziej ekologiczne, tj. kotły gazowe, pompy ciepła, kolektory słoneczne czy panele fotowoltaiczne. Jest także możliwość przyłączenia się do sieci ciepłowniczych i gazowych. Kolejne 4,5 mln z UE na ten cel będzie do rozdysponowania w naborze listopadowym.
Przykład dla innych
Gmina Strzelce Opolskie będzie realizować projekt „Zatrzymać smog – program ochrony powietrza w gminie Strzelce Opolskie” o łącznej wartości ponad 2,5 mln złotych, ponad 820 tys. to wsparcie z UE. – Przygotowywaliśmy się do niego kilka miesięcy. Wkrótce uchwalimy regulamin korzystania z programu. Ze strony gminy zabezpieczyliśmy ogromne środki – około 1 mln zł. Dla nas to program pilotażowy i przykład dla innych gmin, że można. Mam nadzieję, że po dobrych doświadczeniach obejmie on całe województwo. Myślę, że przy tak dużych pieniądzach efekty będą bardzo wyraźne. Priorytetem jest wyeliminowanie najbardziej dymiących kopciuchów, a następnie przechodzenie na odnawialne źródła energii – pompy ciepła, fotowoltaika, co umożliwia podpisana umowa – przyznaje Tadeusz Goc, burmistrz Strzelec Opolskich. Jak mówi, to ogromna zachęta dla mieszkańców, aby dbali o środowisko. Gmina od kilku lat z powodzeniem realizuje już program lokalny wymiany kotłów, tzw. kopciuchów. – Wspieramy każdego, kto wymienia stary piec na nowoczesny kwotą 2,5 tys. zł. (rocznie ponad 100 tys. złotych) i będziemy to kontynuować. Jest również propozycja rządowa „Czyste powietrze”. Cieszę się, że po wielu latach możemy powiedzieć, że zrobiliśmy dużo, aby poprawić jakość powietrza – dodaje burmistrz. Do 1 kwietnia 2021 roku w gminie zostanie wymienionych 76 źródeł ciepła.
Ważny jest efekt energetyczny
Największy spośród wszystkich jedenastu, bo wart blisko 4 mln zł, projekt „Wymiana źródeł ciepła na bardziej ekologiczne w gminie Olesno”, realizować będzie gmina Olesno. Burmistrz Sylwester Lewicki przyznaje, że zmieniła się skala możliwości. – Do tej pory gmina przeznaczała na ten cel około 100 tys. zł. Indywidualna dopłata wynosi 2 tys. zł. Przy naszym budżecie zaangażowanie środków gminnych 1,3 mln zł to ogromna suma. Przewidujemy 126 beneficjentów – różnych osób i sytuacji. To ogromne wyzwanie, mnóstwo pracy, aby osiągnąć ten ważny efekt energetyczny. Zainteresowanie jest bardzo duże – mówi. Olesno – jak przyznaje burmistrz – wymaga działań. Stacja pomiaru pokazuje, że efekt kominów z gospodarstw domowych jest porażający. – Największym zainteresowaniem cieszy się możliwość podłączenia do sieci gazowej. Deklaruje to ponad 60 zainteresowanych – wylicza Sylwester Lewicki.
Będą kolejne działania
Marszałek Andrzej Buła pogratulował pierwszym samorządom, które przystąpiły to naboru. – To oni będą operatorami tego przedsięwzięcia, ponieważ są najbliżej swoich mieszkańców i ich potrzeb. Docelowo chcielibyśmy osiągnąć wskaźnik 3 500 wymiany kotłów. Taki założyliśmy w obecnym RPO. Koleje umowy już wkrótce, kiedy to samorządy na wrześniowych sesjach będą przyjmowały plany budżetowe. Średnie dofinansowanie unijne wśród 11 samorządów to 6 tys. złotych. Liczymy na zdrową rywalizację wśród mieszkańców – mówił. Marszałek zaznacza, że samorząd województwa dokłada wszelkich starań, aby poprawić jakość powietrza w regionie. Przypomina również, że od 2018 roku samorząd współpracuje (przy merytorycznym zaangażowaniu Departamentu Ochrony Środowiska UMWO) z prawie 80 pełnomocnikami gmin, którzy pracują nad programem ochrony powietrza. To osoby merytorycznie i mentalnie zaangażowane w tę problematykę. – Tu potrzeba zmian myślenia i odpowiedniej wrażliwości. Tego nie da się narzucić, potrzeba zmian mentalnych. Nie powinniśmy już pozwolić żadnej nowej inwestycji na instalowanie nieekologicznych pieców. Na dziś mamy w województwie opolskim 35 tys. kotłów do wymiany. Będziemy prowadzić taką politykę, aby ta liczna nie wzrosła, a systematycznie malała – przyznaje Andrzej Buła.
Marszałek przypomniał również, że poza listopadowym naborem, samorząd województwa stara się o przekierowanie kolejnych 44 mln złotych dla samorządów, mieszkańców i wspólnot mieszkaniowych właśnie na działania związane z ochroną powietrza.
KK
